Om
effectief met een budget te werken moet je in de eerste plaats gemotiveerd
zijn. Het nut ervan is: dat het inzicht geeft, keuze mogelijk maakt en een enorme
hulp is bij het wegwerken van een tekort. Het belangrijkste is dat het je in
staat stelt tot juiste keuze te maken voor je uitgaven. Je kunt ermee de tering
naar de nering zetten.
Tenslotte kun je ermme sparen voor een appeltje voor
de dorst. Wellicht moet dat appeltje ter grootte van zeven maal het maand-uitgaven-budget
aanvankelijk even wachten.
Met een budget werken vereist wel discipline voor het bijhouden van bijzondere
uitgaven. (Dat betreft een
zeer beperkte registratie.) De beloning is echter groot, omdat
deze werkwijze ervoor zorgt dat het geld wordt besteed aan die zaken, waarvoor
je zélf kiest.
Hoe een “huishoudbudget” kan worden opgezet en bewaakt is hierna weergegeven. De opzet van het budget, de eerste fase, vraagt eenmalig veel uitzoekwerk. De volgende fase, het plussen en minnen, komt neer op het maken van een verantwoorde keuze waaraan het geld wordt besteed. En de laatste, het bewaken, betekent dat je met behulp van een beperkte registratie je uitgaven met regelmaat toetst aan het eerder gemaakte plan.
A Opzet van het budget (echtpaar of singel)
Omdat veel inkomsten en uitgaven een maandelijks karakter hebben, is het handig alles om te rekenen naar maandbedragen. Een bedrag per week wordt herleid tot een maandbedrag door het te vermenigvuldigen met 13 en te delen door 3; een bedrag dat eens per jaar voorkomt wordt gedeeld door 12.
Inkomsten:
|
Netto besteedbaar per maand: salaris(sen) |
€ .......... |
|
|
Overwerk (gemiddeld; laag schatten) |
€ ........... |
|
|
Kinderbijslag·(kwartaal: 3) |
€ .......... |
|
|
Bijverdiensten man (week x 13 : 3) ,, vrouw |
€ .......... € .......... |
|
|
Vakantietoeslag (als extra reserve aanhouden, dus nu niet meerekenen) (Pro Memorie > ter herinnering) |
|
|
|
Overige (vaste extra's) |
€ .......... |
|
|
Gratificatie(s) en 13e maand (NB herleiden naar een maandbedrag) |
€ .......... |
|
|
Subsidie |
€ .......... |
|
|
En verder(?) |
€ .......... + |
|
|
Totaal per maand te besteden inkomsten |
¨ |
€ ......... X |
Zijn er onderdelen, die beďnvloedbaar zijn? Mogelijk kan er zelfs onderscheid gemaakt worden in “gemakkelijk”, “met enige inspanning” en “niet” te beďnvloeden. Deze manier van beoordeling moet zeker ook toegepast worden op de hierna genoemde uitgaven.
Uitgaven:
|
Vaste lasten per maand |
|
|
|
|
Woonlasten (incl. brand− en inboedelverzekering) |
€ .......... |
|
|
|
Energie (gas, elektra, water, etc.) |
€ .......... |
|
|
|
Verzorging (ziektekosten, hulp, levensverzekering) |
€ .......... |
|
|
|
Ontwikkeling /ontspanning |
€ .......... |
|
|
|
Communicatie (telefoon, mobieltje, TV, krant, tijdschrift, bibliotheek, centrale antenne, e.d.) |
€ .......... |
|
|
|
Vervoer (auto-, bromfietsverzekering, wegenbelasting,
kentekenbewijs, lidmaatschap ANWB, afschrijving, onderhoud, abonnement openbaar
vervoer) NB
alle
vaste uitgaven per maand berekenen! |
€ .......... |
|
|
|
Maatschappelijke verplichtingen (kerkbijdrage, alimentatie, WA-verzekering personen, vakbond, e.d.) |
€ .......... |
|
|
|
Belastingen (inkomsten -, onroerend zaak -, e.d. p/m) |
€ .......... |
|
|
|
Afbetalingen ## (persoonlijke lening, doorlopend krediet, afbetalingen, huurkoop, overige) |
€ .......... |
|
|
|
Overige regelmatige vaste lasten? |
€ .......... + |
|
|
|
Totaal
van de vaste lasten per maand |
¨ |
€ .......... |
|
|
|
|
|
|
|
Huishoudgeld (Het is praktisch hiervoor een vast wekelijks bedrag te nemen.) Omrekening naar maand » x 13 : 3 |
|
€ .......... |
|
|
Reiskosten (variabele deel, zoals benzine, treinkaartjes, enz.) |
|
€ .......... |
|
|
Reserveringen (per maand voor aankopen die incidenteel plaatsvinden) kleding (jaarkosten: 12) |
€ .......... |
|
|
|
Huishoudelijke apparatuur (defecten / vervanging) |
€ .......... |
|
|
|
Fietsen / tuin / hobby / interieur |
€ ..........+ |
|
|
|
Totaal reserveringen: (Reserveringen op een spaarrekening te zetten en uitsluitend daarvoor naar behoefte geld opnemen.) |
¨ |
€ ........ + |
|
|
Totale uitgaven: (optellen van de vier posten) |
|
¨ |
€ ......... Y |
## Afbetalingen: vaak wordt een budgetsysteem pas gestart wanneer er al schulden zijn. Schuldeisers zijn meestal wel bereid een regeling te treffen. Hulp daarbij kan mogelijk verleend worden door de gemeentelijke sociale dienst (vragen naar: Schuldenproject of Schuldsanering). Het is daarbij absoluut een vereiste dat men het opbrengt het uitgavenpatroon te veranderen; wilskracht en aanzienlijke inspanning van álle betrokkenen zijn daarbij noodzakelijk.
Een praktische raad: vul alles eerst met potlood in en zorg dat er gum bij de hand is, zodat de beďnvloedbare posten gemakkelijk kunnen worden herzien.
B Plussen en minnen
Nu komt het plussen en minnen van de diverse posten. Dit is een uiterst belangrijk onderdeel van het maken van een budget. Om de eindjes aan elkaar te knopen moet het bedrag van de totale uitgaven Y in overeenstemming worden gebracht met het bedrag van de totale inkomsten X.
Dit vraagt overleg met iedere betrokkene. Succes is afhankelijk van onderlinge overeenstemming! Besteed hieraan veel tijd, want het bepaalt je nee zeggen tegen wensen, die misschien wel redelijk, maar (nu nog) niet realiseerbaar zijn. Een keuze maken wordt vergemakkelijkt door eerst prioriteiten te stellen en daarna verlangens te schrappen.
Van Goethe is het gezegde: “In der Beschränkung zeigt sich erst der Meister”, d.w.z. in de beperking blijkt pas het meesterschap.
C Bewaking
De laatste stap is het praktische gebruik van een budget na bovengenoemde opzet met keuzemogelijkheid. Het is niet nodig vaste, niet beďnvloedbare bestanddelen van inkomsten of uitgaven van dag tot dag te registreren. In de praktijk komt het erop neer dat slechts enkele zaken met discipline dagelijks genoteerd moeten worden. Het zijn die posten die gemakkelijk of in belangrijke mate (kunnen) afwijken.
Een eenvoudige zakagenda is meestal voldoende.
Een vast bedrag voor de huishouding per week is heel nuttig en voorkomt veel geschrijf. De hoogte hiervan kan ontleend worden aan gegevens van het Nibud of bepaald worden naar eigen inzicht. De ervaring leert spoedig of het bedrag juist is. Daarmee moet je uitkomen. Kun je door gebruik te maken van speciale aanbiedingen daar nog wat van sparen, dan heb je een appeltje voor de dorst. Met het tegenwoordige pinnen is elke week geld van de bank halen minder praktisch, maar ook daarvoor zijn oplossingen. Een aparte rekening bij een bank met pinpas is een mogelijkheid (bij pinnen voor contant geld kun je het saldo opvragen). Als je op deze manier werkt, hoef je niet elke (kleine) uitgave voor de huishouding te noteren.
Voor de posten kleding, hobby, overwerk en bijverdiensten e.d. zul je wél registratie moeten bijhouden. Zorg dat dit altijd bij is vóór het naar bed gaan, omdat het gemakkelijk vergeten wordt wanneer je het uitstelt. (Van uitstel komt afstel.)
Naschrift: Herziening van de cijfers moet van tijd tot tijd
plaatsvinden. Doe dat echter in het begin niet vaker dan eens per kwartaal, en
na het eerste jaar eens per jaar, vooropgesteld dat je bij de opzet van goede
gegevens bent uitgegaan.
Tenslotte is het verstandig dat er
een financiële buffer van zeven maal het maand-uitgaven-budget is of opgebouwd
wordt.
Wijs gezegden:
Die toestand is het gelukkigst, waar
het overtollige niet verlangd wordt en het noodzakelijke niet ontbreekt.
(Plutarchus, Griek, leefde tijdens het begin van onze jaartelling)
Wie de eindjes aan elkaar wil knopen, moet voortdurend in touw zijn. (Alexander Pola)
Literatuur: SISO-nummer 627.21 (Bibliotheek rubricering)
* Rondkomen volgens plan – G.Gunneweg – NIBUD-ISBN 90 70683 06 7
Informatie: N I B U D –Utrecht; internet: <www.nibud.nl>; Tel. 030−2 391 350
Jongste revisiedatum 2-2-2022